بررسی زوایای یک آتش‌سوزی و مرگ دو زن از زبان شاهدان و کارشناسان؛
آتشی که به جان آتش‌نشانی افتاد
گروه جامعه / محمد رضایی - اگر همه ایرانی‌ها صحنه دلخراش سقوط و
جان باختن زنی را که در حادثه آتش‌سوزی کارگاه تولیدی پوشاک در خیابان
جمهوری تهران، از پنجره آویزان شده بود ...
و به دلیل نقص فنی در بالابر نردبان
خودروی آتش‌نشانی نتوانست ظهر روز عید به خانه‌اش برگردد را ندیده باشند،
خبر ناراحت‌کننده‌اش را شنیده‌اند. فیلمها و عکسهای این حادثه از زوایای
گوناگون در اینترنت موجود است و بی گمان از شبکه‌های خبری دیگر کشورها هم
پخش شده و حتماً مردم دیگر کشورها هم مانند ایرانیان از خودشان پرسیده‌اند
مگر نردبان و تشکهای نجات در صحنه نبوده که دو زن، این‌گونه مظلومانه سقوط
می‌کنند و جان می‌بازند؟!
وقتی آتش دام پهن می‌کند
دام
آتش همیشه برای قربانیان پهن است و این انسانها هستند که باید سعی کنند در
این دام نیفتند. به گفته افراد حاضر در این سوانح، در چند مورد حادثه جان
باختن دانش آموزان در آتش‌سوزی مدارس، امکانات اطفای حریق وجود نداشته و
معلمان نیز آموزشهای لازم را ندیده بودند. در حادثه آتش‌سوزی خیابان جمهوری
نیز نردبان ویژه نجات اصلاً باز نشده بود تا آتش‌نشانان بتوانند خانمهایی
را که با ترس و دلهره از میله‌های نمای ساختمان پنج طبقه آویزان بودند نجات
دهند.
در این ماجرا حتی وسایلی برای کاهش آسیب سقوط این افراد مانند
تشک نجات اسفنجی یا فنری و نیز حتی تشک ویژه برزنتی برای پریدن افراد و یا
کم کردن از شدت ضربات وارده به کار گرفته نشده بود، البته با بهانه‌های
مختلف ...
زود آمدند، اما نردبان بالا نرفت
«علی
یوسفی» تولیدکننده پوشاک و همسایه روبه‌روی کارگاه تولیدی خیابان جمهوری
در گفت‌وگو با گزارشگر ما می‌گوید: ساعت حدود 11صبح بود که دیدیم مجتمع
روبرومان آتش گرفته است. فوری زنگ زدیم به آتش‌نشانی. در کمتر از 4 دقیقه
رسیدند، ولی تجهیزات کافی نداشتند و نردبانشان هم عمل نکرد و نقص فنی داشت.
وی با تاکید بر اینکه اگر نردبان کار می‌کرد هر دو زن نجات پیدا می‌کردند،
خاطرنشان می‌کند: وقتی دیدم آتشنشانها نمی‌توانند جرثقیل را به کار
بیندازند نزدیک زن دومی که در خطر سقوط بود رفتم و به او گفتم برو داخل اگر
بیفتی می‌میری، گفت اگر بروم می‌سوزم شما را به خدا کمکم کنید.
یوسفی
می‌افزاید: حتی شیلنگ‌ها سوراخ بودند و به اندازه کافی نمی‌توانستند آب را
تا طبقه چهارم و پنجم پرتاب کنند و همان‌طور که در فیلمها دیده می‌شود
فشار آب فقط تا طبقه سوم می‌رسد. این شاهد حادثه یادآور می‌شود: من به آن
خانم گفتم مراقب باش الان جرثقیل دیگری می‌آورند، اما او نتوانست برگردد یا
مقاومت کند، چون وقتی آب پاشیدند میله‌ها لیز شد و دستش رها شد و پس از
سقوط جانش را از دست داد. هنوز صدای شکستن استخوانهایش در گوشم مانده است.
نبود وسایل اطفای حریق و امداد در ساختمان
سیاوش
مقدم نایبی، کار‌شناس ایمنی سازه و تولید کننده پنل‌های آتش نشانی که در
خیابان جمهوری نمایندگی فروش تجهیزات آتش‌نشانی دارد در این باره به
گزارشگر ما می‌گوید: متأسفانه هیچ‌یک از مالکان این ساختمان ابزارهای
ضدحادثه را در اختیار نداشتند و نبود وسایل امداد و نجات نیز سبب افزایش
ابعاد این حادثه شد.
وی خاطرنشان می‌کند: متأسفانه هم نردبان خراب بود و
هم تشک نجات در کار نبود، به همین دلیل دو نفر از زنان زحمتکش را از دست
دادیم، در صورتی که این افراد نان‌آور خانواده‌شان بودند و بیمه و شهرداری
باید در قبال آنها پاسخگو باشند.
مقدم نایبی می‌افزاید: حتی شلینگ‌های
آب آتش‌نشانی فشار کافی نداشتند و سوراخ بودند و آب فقط تا طبقه سوم
می‌رسید. در کل آتشنشانها تلاش خودشان را کردند، اما از مرگ آن دو خانم
جلوگیری نشد. حتی من با یکی از آنها هم درگیر شدم و درباره خراب بودن
نردبان هیدرولیک تذکر دادم، اما وقتی دیدم تا پای جان تلاش کرده بود و عرق
می‌ریخت و از بی‌نتیجه بودن کارش گریه می‌کرد از خودم شرمنده شدم.
این
کار‌شناس ایمنی سازه می‌گوید: در حالی که شیشه‌ها می‌شکست و از بالا بر سر
مردم فرو می‌ریخت و همه فرار می‌کردند، اما آتشنشانها ایستاده بودند، ولی
نبود تجهیزات دست آنها را بسته بود که باید در این زمینه سازمان آتش‌نشانی
با توجه به اهمیت جان مردم در تجهیز ایستگاه‌ها تلاش بیشتری کند. مؤسسه
استاندارد و سازمان نظام مهندسی و شهرداری نیز باید بررسی بیشتری برای ایمن
بودن سازه‌های کارگاهی و تجهیزات امداد و نجات در ساختمانها انجام دهند.
اعتراف مسؤولان آتش‌نشانی
سخنگوی
سازمان آتش‌نشانی در این باره به گزارشگر ما می‌گوید: متاسفانه کارگاه‌های
این ساختمان نکات ایمنی را درباره مواد آتش‌زا رعایت نکرده‌اند، به همین
دلیل هم وقوع این نوع حوادث دور از انتظار نبود و در همین رابطه همکاران ما
هفته قبل اخطار لازم را به آنها داده بودند.
ملکی می‌افزاید: از سوی
بازرسان و کارشناسان ایمنی اماکن عمومی و کارگاه‌ها سه بار توصیه ایمنی
برای دپو کردن صحیح پشم شیشه، کاموا، دوک نخ پلاستیکی و انبار کردن لباسها و
تولیدات در راهرو‌های ورود و خروج به آنها داده شد، اما هرگز رعایت نشد.
وی
با اشاره به خراب بودن نردبان جرثقیلی می‌افزاید: با کمال تأسف باید اعلام
کنم نردبان جرثقیلی اول نیروهای آتش نشانی نقص فنی داشت، اما افراد سانحه
دیده باید برای رسیدن نردبان دوم صبر می‌کردند که به دلیل استرس وارده این
کار صورت نگرفت، برای همین دو نفر جان خودشان را از دست دادند. البته با
نردبان دوم 5نفر را نجات دادیم و در مجموع 32نفر از منطقه سانحه خارج شدند.
سخنگوی سازمان آتش‌نشانی می‌گوید: حسگرهای نردبان اول از کار افتاده
بودند. نردبان دوم که جک زد و عملیات نجات آغاز شد 5نفر دیگر که داخل
کارگاه مانده بودند زنده خارج شدند و 2دقیقه بعد از سقوط آن خانم، آنها را
نجات دادیم، گرچه سه نفر از آتش‌نشانان هم دچار سوختگی شدند و ما
ایستگاه‌های 46 ،1 و 40 را به کار گرفتیم، اما نتوانستیم آن دو نفر را نجات
دهیم که جای تأسف دارد.
شهرداری و حقوق شهروندان
اگرچه
دلایل و بهانه‌های برای این حوادث وجود دارد، اما واقعیت این است که نبود
تجهیزات، بودجه و یا بی‌تفاوتی دستگاه‌های زیر مجموعه و حتی برداشتهای
نادرست مسؤولان شهرداری نسبت به حقوق خدمات گیرندگان منشأ بسیاری از
این‌گونه حوادث است. هم شهرداری و هم سازمانهای زیرمجموعه‌اش و هم تمام
دستگاه‌های خدمتگزار، باید حقوق شهروندان را که ولی‌نعمت آنها هستند بدانند
و به رسمیت بشناسند.
